Kiến thức
Dụng cụ thí nghiệm và những thông tin cơ bản
Th8
Có thể bạn đã biết, phòng thí nghiệm hay các trung tâm nghiên cứu, là nơi để con người nghiên cứu và tiến hành làm các thực nghiệm khoa học. Để làm được công việc đó, ngoài yêu cầu phải có các kiến thức chuyên môn ra thì họ cần phải có sự trợ giúp từ các thiết bị, máy móc và các dụng cụ thí nghiệm. Vậy dụng cụ thí nghiệm là gì?, Chúng có chức năng nhiệm vụ ra sao?. Hãy cùng Công ty Cổ phần Hoá chất Thiết bị và vật tư KHKT Nghệ An tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Khái niệm về dụng cụ thí nghiệm
Đúng như tên gọi, dụng cụ thí nghiệm là thuật ngữ dùng để chỉ tất cả các vật dụng và công cụ được sử dụng bên trong các phòng thí nghiệm với mục đích là hỗ trợ người sử dụng làm các thực nghiệm nghiên cứu khoa học.
Vì tính chất công việc là phải tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại, có tính ăn mòn. Nên các loại dụng cụ thí nghiệm thường được sản xuất và cấu tạo từ các vật liệu có độ bền cao, chống chịu được sự ăn mòn như thủy tinh hoặc gốm.
Phân loại dụng cụ thí nghiệm
Để phân loại , chúng ta có 2 cách, đó là phân loại theo vật liệu sản xuất và phân loại theo chức năng sử dụng.
Phân loại theo vật liệu sản xuất
Dụng cụ bằng thủy tinh
Các loại dụng cụ được làm từ chất liệu thủy tinh trung tính nên chịu được hầu hết các hóa chất, dung dịch ăn mòn mạnh ở nhiệt độ cao (Ngoại trừ HF là axit có độ ăn mòn mạnh nhất tại nhiệt độ thấp). Ngoài ra, chúng cũng phải chịu được nhiệt độ cao và shock nhiệt.
Nhóm này bao gồm tất cả các dụng cụ đều làm bằng thủy tinh như là: ống nghiệm, ống đong, cốc thủy tinh, bình định mức, pipet, bình tam giác, đũa thủy tinh, đĩa petri, trai trung tính, chai đựng hóa chất,…
Các dụng cụ thủy tinh được sử dụng phổ biến và chiếm tỷ lệ khá cao trong phòng thí nghiệm hiện nay bởi sự đa dạng về mẫu mã và tiện lợi khi sử dụng lâu dài. Vật liệu chủ yếu để sản xuất dụng cụ thường là thủy tinh borosilicate, thạch anh hoặc oxit sillic nấu chảy do tính bền vững và hệ số giãn nở của các loại thủy tinh này thấp.
Dụng cụ bằng nhựa
Ngoài các dụng cụ thủy tinh thì dụng cụ thí nghiệm được làm bằng nhựa cũng được sử dụng khá phổ biến. Chúng có độ bền cao, chịu được nhiệt. Tuy nhiên các dụng cụ bằng nhựa thường sử dụng trong thời gian ngắn cho khó vệ sinh và dễ bị ăn mòn. Nhóm này bao gồm các dụng cụ chủ yếu như: ca nhựa, bình tia, các dụng cụ xúc hóa chất,…
Dụng cụ bằng inox
Một số ít các dụng cụ được làm bằng inox bởi tính chất cứng, bền, được sử dụng lắp ráp cố định hoặc sử dụng trong môi trường chịu nhiệt phù hợp. Dụng cụ nhóm này bao gồm: giá treo dụng cụ thí nghiệm, giá đựng ống nghiệm, các kẹp gắp ống nghiệm, kẹp gắp mẫu trong lò nung, chổi rửa ống nghiệm,…
Dụng cụ bằng sứ
Một số dụng cụ chuyên dụng khác được làm bằng sứ như: Bát sứ, chén nung sứ
Phân loại theo chức năng sử dụng
- Dụng cụ hóa phân tích
- Dụng cụ thí nghiệm vật lý
- Dụng cụ thí nghiệm sinh học
Một số loại dụng cụ thí nghiệm và chức năng sử dụng của chúng
Dụng cụ thí nghiệm bình tam giác
Chúng được sản xuất từ chất liệu thủy tinh tinh khiết; được sử dụng để chứa dung dịch, chứa mẫu, dùng để pha hóa chất, hòa tan mẫu, các thí nghiệm có tác động của nhiệt độ. Đặc biệt được sử dụng trong các thí nghiệm theo phương pháp chuẩn độ. Ngoài ra, bình tam giác là dụng cụ được thực hiện trong thí nghiệm tách các chất hữu cơ và vô cơ.
Bình tam giác còn có tên gọi khác là bình tam giác cổ rộng, bình erlen
Bình tam giác có nhiều loại và thể tích khác nhau từ 25, 50 đến 5000ml tùy thuộc theo nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, chúng còn được phân loại thành các loại:
- Bình tam giác nắp mài
- Bình tam giác cổ hẹp
- Bình tam giác cổ rộng
- Bình tam giác có vòi
Ống đong
Ống đong là dụng cụ không thể thiếu trong phòng thí nghiệm. Chúng được sản xuất bằng thủy tinh hoặc bằng nhựa, có loại có nút, loại không có nút, độ chính xác cũng khác nhau tùy loại. chức năng chính của ống đong là dùng để đo lường các thể tích khác nhau của dung dịch, phục vụ cho công tác pha trộn hóa chất. Chúng được chia vạch theo thể tích với nhiều độ chia khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của từng công việc.
- Độ chia 0.1ml tương ứng với ống đong 25ml
- Độ chia 0.2 ml tương ứng với ống đong 50ml
- Độ chia 0.5 ml tương ứng với ống đong 100ml
Ống ly tâm
Ống ly tâm là loại ống có nhiều thể tích, hình dáng khác nhau, dùng để chứa mẫu, dung dịch hóa chất sau đo được bỏ vào máy ly tâm theo tốc độ cài đặt để tách các phân tử trong dung dịch ra theo từng lớp khác nhau.
- Ống ly tâm 50 ml
- Ống ly tâm 15ml
- Ống ly tâm 10 ml
Pipet
Pipet là một dụng cụ trong phòng thí nghiệm (phòng thí nghiệm hóa sinh, vi sinh, sinh học tế bào, sinh học phân tử…) dùng để hút và phân phối một lượng dung dịch chất lỏng, hóa chất từ nơi này sang nơi khác.
Pipet có nhiều loại, được phân ra làm 3 loại cơ bản với nhiều thể tích khác nhau:
- Pipet thủy tinh
- Pipet nhựa
- Micropipet (đơn kênh hoặc đa kênh, Micropipet cơ hoặc điện tử)
Dụng cụ thí nghiệm cốc thủy tinh
Cốc thủy tinh là một dụng cụ không thể thiếu trong phòng thí nghiệm, có thể tích khác nhau, được sử dụng để chứa dung dịch, đong dung dịch trong các thí nghiệm không cần độ chính xác cao
Cốc thủy tinh được phân thành 2 loại:
- Cốc thủy tinh có mỏ
- Cốc thủy tinh không có mỏ
Ống nghiệm
Ống nghiệm thủy tinh là ống nghiệm có hình trụ, đáy tròn, dùng để đựng hóa chất dạng lỏng hoặc rắn trong thí nghiệm các phản ứng hóa học, hay còn gọi là ống nghiệm hóa học. Bên cạnh đó, ống nghiệm thủy tinh còn được dùng để đựng các dung dịch lấy mẫu, dung dịch tăng sinh trong nuôi cấy vi sinh vật, làm phôi nấm….Có thể tái sử dụng nhiều lần
Ống nghiệm thủy tinh có 2 loại, tùy thuộc theo kích thước, bao gồm:
- Ống nghiệm thủy tinh có nắp
- Ống nghiệm thủy tinh không nắp
Đĩa petri
Thường được sản xuất bằng thủy tinh với nhiều thể tích khác nhau. dụng cụ này thường được dùng trong nuôi cấy vi sinh vật. chúng có thể được tái sử dụng bằng cách khử trùng.
Đũa thủy tinh
Được sản xuất bằng thủy tinh, chúng được sử dụng để khuấy các dung dịch hóa chất có tính ăn mòn.
Trên đây là 1 số dụng cụ thí nghiệm chủ yếu cùng các chức năng sử dụng của chúng. Ngoài ra, còn có: đèn cồn, cối chày sứ, cuvet, que trang, que cấy, các loại giấy quỳ, giấy ph….
